Τί είναι ο θάνατος; Τί μπορούμε να κάνουμε για τους κεκοιμημένους αδελφούς μας;

Στο Πιστεύω λέμε «Προσδοκώ ανάσταση νεκρών» και εννοούμε νεκρών σωμάτων.
Και πρώτη είναι η Ανάσταση του Χριστού.
Όλος ο Χριστιανισμός στηρίζεται πάνω στην Ανάσταση του Χριστού. Όποιος δεν πιστεύει στην Ανάσταση του Κυρίου, είναι ο αθλιότερος των ανθρώπων.
Ρώτησαν τον Παύλο «αλλά ερεί τις, πως εγείρονται οι νεκροί; Ποίο δε σώματι έρχονται;»
Και ο Παύλος φέρνει ένα παράδειγμα. «Άφρον, ο συ σπείρεις, ου ζωοποιείται αν μη αποθάνει. Ό σπείρεις ου το σώμα το γενησόμενον σπείρεις, αλλά γυμνόν κόκκον ή τύχοι = (π.χ.) σίτον ή τινές των λοιπών». Τους φέρνει ένα παράδειγμα από την φύση. Σπέρνεις έναν κόκκο σίτου, αν δεν αποσυντεθεί μέσα στο χώμα τελείως, δεν ζωοποιείται, δεν βγαίνει σταριά.
Μέσα στους τάφους των Φαραώ βρέθηκαν μεγάλα πιθάρια με δημητριακά που έμειναν ανέπαφα επί 2-3 χιλιάδες χρόνια διότι δεν είχαν σπαρεί. Πρέπει ο σπόρος ν’ αποσυντεθεί τελείως και το περίεργο είναι αν σπείρεις στο ίδιο χώμα διάφορους σπόρους, τα καινούργια φυτά που θα βγουν θα είναι ανάλογα με τους σπόρους.
Από ένα κόκκο καλαμπόκι θα βγει καλαμποκιά, από ένα κουκούτσι κεράσι, κερασιά κ.ο.κ.
Αυτό είναι ένα θαύμα. Η επιστήμη δεν μπορεί να το εξηγήσει. Και αυτό είναι κάτι που γίνεται συνεχώς. Λέει ο Παύλος «.....γυμνόν κόκκον ή τύχοι (παραδείγματος χάριν) σίτου.....».
Από αυτή τη λέξη «σίτου» που είπε ο Παύλος βράζουμε εμείς τα κόλλυβα.

Το σιτάρι είναι ένα σύμβολο. Σημαίνει ότι, αν αυτό το σιτάρι που σου δίνω έπεφτε στη γη και πέθαινε, θα έδινε ένα καινούργιο φυτό. Έτσι πιστεύω ότι το σώμα που έσπειρα και για το οποίο εγώ σου δίνω αυτά τα κόλλυβα, μία ημέρα θ’ αναστηθεί όπως ζωοποιείται το καινούργιο φυτό. Και θα είναι το εξ αναστάσεως σώμα. Δεν σπέρνουμε αυτό που θα γίνει.
Άλλο σπέρνουμε και άλλο βγαίνει. Οι νεκροί που θ' αναστηθούν στην Β΄ παρουσία θα έχουν άλλο σώμα από αυτό που έφυγαν.
Μόνο η μορφή θα είναι η ίδια, δηλαδή θα γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο. Και θα έχουμε συνείδηση ότι είμαστε εμείς και αυτή την συνείδηση δεν θα την χάσουμε ποτέ.
Γι’ αυτό αυτοί που αυτοκτονούν κάνουν την μεγαλύτερη ανοησία. Φτάνουν σε κατάσταση απελπισίας και λένε, ν’ αυτοκτονήσω να ησυχάσω. Αλλά δεν ησυχάζουν.
Ο Χριστός λέει «ου δύνανται πλέον αποθανείν». Και παραμένει στην συνείδησή τους αυτό το βάρος για το οποίο αυτοκτονούν.
Φεύγουν με τον πόνο και το βάρος που είχαν και τα κουβαλούν αιώνια.
Ίσως ρωτήσουμε, αν κάποιος από άγνοια αυτοκτονήσει, ο Θεός που είναι τόσο δίκαιος θα τον αφήσει στην αιωνιότητα με αυτό το βάρος;
Το παν εξαρτάται από τον σεβασμό του Θεού για την ελευθερία του ανθρώπου.

«Ει τις θέλει» δε καταπιέζει κανέναν. Και εμείς λέμε ότι σεβόμαστε την ελευθερία του ανθρώπου, αλλά μόνο στα λόγια.
Όσο όμως πιο πολύ κανείς προοδεύει στον Χριστιανισμό τόσο πιο πολύ σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου.
Οι άνθρωποι που ζουν σε Χριστιανικές χώρες, δεν έχουν καμία δικαιολογία. Τους δίνει ο Θεός όλες τις ευκαιρίες να μελετήσουν τον λόγο Του.
Κάνουμε πολύ καλά και ενημερωνόμαστε γύρω από όλα τα ζητήματα και τις επιστήμες και τις τέχνες, να διαβάζουμε τα πάντα. Αλλά δεν διαβάζουμε την Γραφή που είναι γραμμένη στην γλώσσα μας. Δεν μας ενδιαφέρει; Τότε δεν έχουμε καμία δικαιολογία. Ο Θεός μας δίνει όλες τις ευκαιρίες. Εμείς τι κάνουμε;
Πολλοί ακούνε και διαβάζουν την Γραφή, αλλά δεν τους αρέσει. Και έτσι φεύγουν, είναι ελεύθεροι.
Όπως είπαμε, ότι σπόρο ρίξαμε στη γη το ίδιο είδος θα φυτρώσει. Έτσι και εμείς όταν αναστηθούμε θα είμαστε ίδιοι. Η μόνη διαφορά θα είναι η δόξα «ετέρα η δόξα των επουρανίων και ετέρα η δόξα των επιγείων».
Η λέξη δόξα στην Π.Δ. αλλά και στην Κ.Δ. είναι το φως «άλλη δόξα ηλίου και άλλη δόξα σελήνης και άλλη δόξα αστέρων, αστήρ γαρ αστέρος διαφέρει εν δόξη». Το ένα αστέρι από το άλλο διαφέρει μόνο στο φως. «Ούτω και η ανάστασις των νεκρών, σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία». Το σώμα που θα πάρουμε θα είναι άφθαρτο. «Σπείρεται εν ατιμία εγείρεται εν δόξη». Σ’ ένα νεκρό σώμα αρχίζέι η σήψη και η αποσύνθεση, αλλά θ’ αναστηθεί εν δόξη. «Σπείρεται εν ασθενεία εγείρεται εν δυνάμει». Όλα τα σώματα είναι ασθενικά αλλά θ’ αναστηθούν δυνατά και άφθαρτα. (Α΄ Κορ. ΙΕ 50) «Τούτο δε φησί αδελφοί, ότι σαρξ και αίμα βασιλείαν Θεού κληρονομήσει ου δύνανται ουδέ η φθορά την αφθαρσία κληρονομεί». Δεν μπορεί ποτέ ένα φθαρτό σώμα να κληρονομήσει την αφθαρσία. (Α΄ Κορ. ΙΕ 50-52) «Ιδού μυστήριον υμίν λέγω.....ότι εν ατόμω, εν ριπή οφθαλμού, εν τη εσχάτη σάλπιγγι». Η σάλπιγγα συμβολίζει την διαταγή του Θεού την οποία μεταδίδει ο άγγελος «σαλπίσει γαρ, και οι νεκροί εγερθήσονται άφθαρτοι και ημείς (όσοι είμαστε ζωντανοί) αλλαγησόμεθα». Χωρίς να περάσουμε θάνατο θα πάρουμε το εξ αναστάσεως σώμα. (στιψ. 53) «Δει γαρ το φθαρτόν τούτο σώμα ενδύσασθαι αφθαρσίαν και το θνητόν τούτο ενδύσασθαι αθανασίαν». Για να μπούμε στην αφθαρσία, πρέπει να πάρουμε το άφθαρτο και αθάνατο σώμα. Εξαρτάται από την ποσότητα του φωτός που έχει ο καθένας.
Εκείνο που γνωρίζουμε από τον λόγο του Θεού είναι ότι οι κεκοιμημένοι ενδιαφέρονται πάρα πολύ για μας και μας αγαπούν περισσότερο τώρα.
Αυτό το στηρίζουμε στην ιστορία του πλουσίου και του Λαζάρου (Λουκ. ΙΣΤ 23) «Και εν τω άδη επάρας τους οφθαλμούς αυτού, υπάρχων εν βασάνοις, ορά τον Αβραάμ από μακρόθεν και Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού». Τους είδε και τους γνώρισε. (στιχ. 24) «Και φωνήσας είπε, Πάτερ Αβραάμ, ελέησόν με και πέμψον Λάζαρον ίνα βάψη το άκρον του δακτύλου αυτού ύδατος και καταψύξη την γλώσσαν μου, ότι οδυνώμαι εν τη φλογί ταύτη». Αυτό το νερό που ζητάει ο πλούσιος δεν είναι υλικό νερό, αλλά η χάρη του Θεού την οποία είχε περιφρονήσει. Είναι αυτό που είχε πει ο Ιησούς στην Σαμαρείτιδα. – Όποιος πιεί από το νερό που θα σου δώσω εγώ, θα γίνει μέσα του μία πηγή που θ’ αναβλύζη εις ζωήν αιώνιον.-
Και αυτό το νερό που αναβλύζει συνεχώς μέσα μας, αυτό μας κάνει να βρούμε την πραγματική ευτυχία, η οποία προέρχεται από το εσωτερικό μας. Δεν εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες και λέγεται μακαριότης. Η ευτυχία προέρχεται από εξωτερικά γεγονότα και από την μία στιγμή στην άλλη μπορεί ν’ αλλάξει η διάθεσή μου αν πληροφορηθώ κάποια θλιβερή είδηση.
Ενώ η ευτυχία που μου δίνει ο Θεός λέγεται μακαριότης και είναι κάτι το εσωτερικό και δεν μπορεί κανείς να μου το αφαιρέσει.
Αυτή η εσωτερική ευτυχία δίνεται σιγά–σιγά στον άνθρωπο όσο προχωρεί η αναγέννησή του. Στην αρχή ο άνθρωπος είναι νήπιο και δεν καταλαβαίνει τίποτε. Όσο περνάει ο καιρός αρχίζει να ξεχωρίζει τον πατέρα, την μητέρα, το καλό, το κακό κ.λπ.
Αυτό γίνεται και με την αναγέννηση που είναι η δεύτερη γέννηση. Αυτή η ευτυχία είναι μία πηγή μέσα του και τρέχει συνεχώς δροσερό νερό. Αυτό δεν το αισθανόμαστε αμέσως πρέπει να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα, να ωριμάσουμε, να μεγαλώσουμε, να φθάσουμε στην πνευματική ηλικία, ώστε να το καταλάβουμε και να μπορέσουμε να το ξεχωρίσουμε μέσα μας. Βλέπουμε ότι ο πλούσιος δεν ζητάει από τον Αβραάμ να πάει κοντά του, του ζητάει μόνο να μην βασανίζεται.
Ο Αβραάμ του απαντά ότι αυτό που ζητάς δεν μπορεί να γίνει διότι (στιχ. 26) «μεταξύ ημών και υμών χάσμα μέγα εστήρικται, όπως οι θέλοντες διαβήναι ένθεν προς υμάς μη δύνωνται, μηδέ οι εκείθεν προς ημάς διαπερώσιν». Σ’ αυτή τη ζωή άλλοι άνθρωποι δεν θέλουν ν’ ακούσουν τίποτα για τον λόγο του Θεού, είναι τοποθετημένοι σε μία θεωρία.
Αυτό γίνεται σεβαστό και από τις δύο πλευρές.
Πάντως υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ μας, σε ορισμένα θέματα δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε. Εμείς μεν τους καταλαβαίνουμε, αυτοί όχι. Απορούν γιατί διαβάζουμε αυτό το βιβλίο και όχι κανένα άλλο. Δεν μπορούν να καταλάβουν τι βρίσκουμε μέσα σ’ αυτό το βιβλίο και πως μία ολόκληρη ζωή να το διαβάζουμε βρίσκουμε ακόμα πράγματα καινούργια. Και αυτό είναι το μυστήριο.
Χωρίς να χάνω την αίσθηση ότι πατάω στη γη. Γιατί αλίμονο αν ο Χριστιανός δεν πατάει γερά στη γη, αν δεν είναι σωστά ενημερωμένος, αν δεν μετέχει όλης της κοινωνικής ζωής. Δεν υπάρχει κοινωνική εκδήλωση που ν’ απαγορεύεται στον Χριστιανό να πάει. Ένα μόνο δεν επιτρέπεται. Να αμαρτάνει. Αλλά αυτό δεν έχει σχέση με το περιβάλλον, αλλά με τον εσωτερικό κόσμο.
Το χάσμα υπάρχει μεταξύ μας και αυτοί που δεν έχουν αναγεννηθεί ακόμα το αισθάνονται περισσότερο. Αισθάνονται ότι κάτι τους χωρίζει από εμάς, ενώ εμείς δεν το νοιώθουμε, διότι έχουμε αγάπη προς όλους.
Ο Θεός μισεί την αμαρτία, αλλά αγαπά τον αμαρτωλό. Έτσι και εμείς, μισούμε την αμαρτία, αλλά αγαπάμε τον άνθρωπο που έχει πέσει στην αμαρτία και ανησυχούμε πιο πολύ γι’ αυτόν παρά για οποιονδήποτε άλλον. Και καταλαβαίνουμε την αδυναμία του.
Το χάσμα αυτό υπάρχει, αλλά μετά θάνατον «εστήρικται», γιατί εδώ μπορούμε από την μία παράταξη να μεταπηδήσουμε στην άλλη, έστω και την τελευταία στιγμή.
Ο ιερός Αυγουστίνος λέει ότι ο ληστής, ήταν μέχρι τέλους ληστής, διότι διέρρηξε τον Παράδεισο βάζοντας αντικλείδι το Μνήσθητί μου.
Κανείς δεν ξέρει ποιος σώθηκε και ποιος όχι, διότι μπορεί με την τελευταία του αναπνοή να είπε ένα Μνήσθητί μου, Κύριε.
Αλλά μετά τον θάνατο αυτό το χάσμα έχει στηριχθεί. Λέει ο πλούσιος στον Αβραάμ. (στιχ. 27-28) «είπε δε ερωτώ ουν σε, πάτερ, ίνα πέμψης αυτόν εις τον οίκον του πατρός μου, έχω γαρ πέντε αδελφούς, όπως διαμαρτύρηται αυτοίς, ίνα μη και αυτοί έλθωσιν εις τον τόπον τούτον της βασάνου».
Έδειξε την αγάπη του και πως τους σκέπτεται και αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να μην βασανιστούν. Τον ενδιαφέρει δηλαδή η σωτηρία της ψυχής των αδελφών του. (στιχ. 29-31) «λέγει αυτώ Αβραάμ έχουσι Μωϋσέα και τους προφήτας ακουσάτω σαν αυτών ο δε είπεν, ουχί, πάτερ Αβραάμ, αλλ΄ εάν τις από νεκρών πορευθή προς αυτούς, μετανοήσουσιν. Είπε δε αυτώ. Ει Μωϋσέως και των προφητών ουκ ακούουσιν, ουδέ εάν τις εκ νεκρών αναστή πεισθήσονται».
Έχουν τις Γραφές λέει ο Αβραάμ, αλλά ο πλούσιος επιμένει ότι μόνο αν πάει κάποιος εκ νεκρών και τους διηγηθεί τι ακριβώς συμβαίνει εδώ, τότε θα μετανοήσουν. Όμως ο Αβραάμ του βεβαιώνει ότι και θαύμα να δουν δεν θα πιστέψουν, αφού δεν πιστεύουν τον Μωϋσή και τους προφήτες. Και εδώ φαίνεται καθαρά πόσο οι νεκροί ενδιαφέρονται για μας, αλλά όχι για το πως θα περάσουμε στην εδώ ζωή μας, αλλά για την σωτηρία της ψυχής μας.

Μνημόσυνα:

Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε για τους νεκρούς. Έχουμε 3 τρόπους.
Πρώτος είναι η Θεία Λειτουργία με την αναίμακτο θυσία. Η πρώτη και μεγάλη ωφέλεια είναι όταν ο ιερέας αναφέρει το όνομά του κεκοιμημένου την στιγμή που γίνεται η αναίμακτος θυσία. Ο ιερέας κόβει την μερίδα από το πρόσφορο και την βουτάει μέσα στο Άγιο Ποτήριο όπου είναι το αίμα του Χριστού. Και αυτή η συμβολική κίνηση σημαίνει ότι πλένεται η ψυχή στο αίμα του αρνίου.
Στην Αποκάλυψη ο Ιωάννης μας περιγράφει ότι βλέπει το όραμα του ουρανού (Ζ΄ 9-10) «Μετά ταύτα είδον, και ιδού όχλος πολύς, ον αριθμήσαι αυτόν ουδείς εδύνατο, εκ παντός έθνους και φυλών και λαών και γλωσσών, εστώτας ενώπιον του θρόνου και ενώπιον του αρνίου, περιβεβλημένους στολάς λευκάς και φοίνικες εν ταις χερσίν αυτών. Και κράζουσι φωνή μεγάλη λέγοντες. Η σωτηρία τω Θεώ ημών τω καθημένω επί του θρόνου και τω αρνίω». Εμείς νομίζουμε ότι αυτοί που θα σωθούν είναι λίγοι, αλλά θα είναι πάρα πολλοί, από όλους τους λαούς και τα έθνη και τις γλώσσες. «όχλος πολύς ον αριθμήσαι αυτόν ουδείς εδύνατο». Και είπε ένας από τους πρεσβυτέρους στον Ιωάννη. (στιχ. 14) «ούτοι εισίν οι ερχόμενοι εκ της θλίψεως της μεγάλης και έπλυναν τας στολάς αυτών και ελεύκαναν αυτάς εν τω αίματι του αρνίου. (στιχ. 15) «δια τούτο εισίν ενώπιον του θρόνου του Θεού και λατρεύουσιν αυτώ ημέρας και νυκτός εκ τω ναώ αυτού».

Δεύτερη ωφέλεια για τις ψυχές είναι τα τρισάγια τα οποία είναι προσευχή.
Η προσευχή έχει τεράστια δύναμη. Με μία προσευχή και επίκληση που έκανε ο Ιησούς του Ναυή σταμάτησε ο ήλιος. Με μία προσευχή που έκανε ο Δανιήλ δεν τον πλησίασαν τα λιοντάρια μία νύχτα ολόκληρη. «Πολλά ισχύει δέησις δικαίου εν πίστη ενεργουμένη». Προσευχήθηκε ο Ηλίας και δεν έβρεξε επί τριάμισι χρόνια και μετά πάλι προσευχήθηκε και έβρεξε. Έχει τεράστια δύναμη η προσευχή, με την διαφορά ότι δεν μας απαντά πάντοτε ο Θεός την ώρα που εμείς θέλουμε, αλλά θ’ απαντήσει. Καμία προσευχή δεν πάει χαμένη. (Απόκ. Ε΄ 8) «....και οι είκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι έπεσαν ενώπιον του αρνίου έχοντες έκαστος κιθάραν και φιάλας χρυσάς γεμούσας θυμιαμάτων, αϊ είσιν αι προσευχαί των αγίων». Η φιάλη είναι κάτι στέρεο και ό,τι βάλω μέσα δεν χάνεται.
Ο Δαυίδ λέει: «κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου». Το θυμίαμα ανεβαίνει, αλλά σκορπίζει, ενώ μέσα στην φιάλη δεν χάνεται. Γι’ αυτό χρησιμοποιεί την λέξη φιάλη και μάλιστα χρυσή. Όλες οι προσευχές μπαίνουν σε φιάλες, γι’ αυτό καμία προσευχή δεν πάει χαμένη, ούτε τις λησμονεί ο Θεός.
Όσο πιο πολύ αργεί να μας απαντήσει ο Θεός, τόσο η απάντηση ξεπερνάει αυτό που ζητήσαμε. Η Μόνικα προσευχόταν επί πολλά χρόνια για τον γιο της Αυγουστίνο να γίνει Χριστιανός και δεν έγινε μόνο Χριστιανός αλλά και Άγιος. Πολλές φορές υπάρχει λόγος που δεν μας απαντά αμέσως, αλλά όχι ότι το ξεχνά. (Ιωάν. ΙΑ΄ 3) Ο Ιησούς βρίσκεται στην Περαία διότι οι Ιουδαίοι ήθελαν να τον σκοτώσουν με λιθοβολισμό. Έρχονται απεσταλμένοι από την Μάρθα και την Μαρία και είπαν «Κύριε, ίδε ον φιλείς ασθενεί». Αυτός που αγαπάς είναι άρρωστος. Δεν λένε αυτός που σε αγαπά, διότι δεν υπάρχει καμία σύγκριση ανάμεσα στην αγάπη που αισθανόμαστε εμείς για τον Θεό, με την αγάπη που έχει ο Θεός για μας. Εάν μπορούμε να καταλάβουμε το μέγεθος αυτής της αγάπης, δεν θα στενοχωρηθούμε πλέον ποτέ για τίποτα.
Ζούμε και βρισκόμαστε μέσα στον ωκεανό της αγάπης του Θεού. (στιχ. 5) «ηγάπα δε ο Ιησούς την Μάρθαν και την αδελφήν αυτής και τον Λάζαρον». (στιχ. 6) «ως ουν ήκουσεν ότι ασθενεί, τότε μεν έμεινεν εν ω ην τόπω δύο ημέρας».
Αυτό το «ουν» σημαίνει ότι ενώνει την αγάπη του Χριστού με το να μην απαντήσει αμέσως. Ενώ εμείς θα περιμέναμε να τρέξει αμέσως, όπως εμείς κάνουμε για κάποιον που αγαπάμε, όμως όχι μόνο δεν έτρεξε, αλλά έμεινε στον τόπο που βρισκόταν επί δύο ημέρες ακόμη.\

Ίσως ρωτήσουμε. Γιατί κάνουμε τα μνημόσυνα; Τι περιμένουμε;

Η Αγία Γραφή δεν γράφει τίποτα πάνω σ’ αυτό το θέμα, αλλά αυτό που ξέρουμε είναι ότι, ο ίδιος ο άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αλλάξει, αλλά το έλεος του Θεού μόνο μπορεί να τον αλλάξει. Φυσικά μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι είναι σαν όλους μας αμαρτωλοί, όχι γι’ αυτούς που έχουν κάνει βαριά εγκλήματα. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει σωτηρία.
Αν και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι προσευχόταν και έκανε λειτουργίες κ.λπ. για έναν άνθρωπο που είχε πεθάνει μέσα στην αμαρτία και την απιστία. Τον είδε μία φορά στο όνειρό του και ήταν μέχρι τον λαιμό μέσα στον βούρκο. Αυτός συνέχιζε να προσεύχεται και τον βλέπει ως την μέση στον βούρκο και μετά τον βλέπει έξω και του λέει: - Σ’ ευχαριστώ, με έσωσες. – Αυτό που ξέρουμε είναι ότι καμία προσευχή δεν πάει χαμένη και το έλεος του Θεού είναι πολύ μεγάλο. Και αυτό θα μας σώσει και μας που αγωνιζόμαστε, διότι ανήκουμε στην στρατευομένη Εκκλησία.
Κάνουμε αγώνα και η πάλη μας, όπως λέει ο Παύλος δεν είναι προς σάρκα και αίμα, αλλά προς τις δυνάμεις του σκότους. Με αυτόν τον αγώνα που κάνουμε εδώ στη γη ανήκουμε στην στρατευομένη Εκκλησία. Αν μας αρέσει όμως η ξεκούραση και η απραξία, πρέπει να το πάρουμε απόφαση, ότι πρέπει ν’ αγωνιστούμε μέχρι το τέλος της ζωής μας. Εκείνο που δεν γνωρίζουμε και δεν υπολογίζουμε είναι το έλεος του Θεού.

Τρία είναι αυτά που κάνουμε για τους κεκοιμημένους. 1) Η Θεία Λειτουργία με την αναίμακτο θυσία, 2) Τα τρισάγια, 3) Αγαθοεργίες.
Για να μας δώσει ο Θεός αυτήν την εντολή θα πει ότι υπάρχει ωφέλεια. Βέβαια δεν μας λέει ποιο είναι το αποτέλεσμα, γιατί αυτό είναι στην κρίση του. Ποτέ δεν θα μας έδινε μία διαταγή να κάνουμε κάτι, αν δεν υπήρχε ωφέλεια.
Υπάρχει πολύ μεγάλη επικοινωνία μεταξύ ζώντων και νεκρών, την οποία εμείς δεν βλέπουμε διότι όλα αυτά γίνονται στον αόρατο κόσμο.
Με τις προσευχές και τα έργα μας, μεσολαβούμε στον Θεός για την ψυχή του κεκοιμημένου και ενεργοποιούμε το έλεος του Θεού.
Στην Αποκάλυψη διαβάσαμε ότι οι είκοσι τέσσερις πρεσβύτεροι κρατούσαν χρυσές φιάλες γεμάτες με τις προσευχές των αγίων.
Αυτές τις φιάλες τις παρουσιάζουν οι άγιοι, δηλαδή, οι άνθρωποι που έχουν φθάσει μέχρι τον θρόνο του Θεού. Αυτή είναι η πρεσβεία των αγίων. Γι’ αυτό λέμε «ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου Κύριε σώσον ημάς». Γι αυτό χρειάζεται η επίκληση των αγίων, διότι την προσευχή μας την παρουσιάζει μέσα σε χρυσή φιάλη η Παναγία μας ή οποιοσδήποτε άλλος άγιος.
Η μητέρα μας Εκκλησία έχει λάβει φροντίδα για όλους τους κεκοιμημένους. Διότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν κανέναν συγγενή ή φίλο να κάνει μνημόσυνα ή προσευχές υπέρ των ψυχών τους. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας τελεί μνημόσυνα υπέρ όλων των ψυχών.
Έχουμε 4 μεγάλα μνημόσυνα: 1) Το Σάββατο προ της 3ης Κυριακής των Απόκρεω, που διαβάζεται το Ευαγγέλιο της Κρίσεως. 2) Το Σάββατο της Τυρινής. 3) Των Αγίων Θεοδώρων (Σάββατο) προ της Κυριακής της Ορθοδοξίας. 4) Το Σάββατο πριν την Πεντηκοστή.